Dialektyka marksistowska
Ważną wskazówkę metodologiczną dostarcza ekonomii politycznej zasada dialektyki marksistowskiej, stwierdzająca, że ruch i rozwój w przyrodzie i społeczeństwie odbywają się nie tylko na drodze przemian ilościowych. Ciągłe zmiany ilościowe doprowadzają bowiem ostatecznie do kształtowania się nowej jakości, przy czym przejście do nowej jakości odbywa się często w sposób skokowy, gwałtowny. Prawidłowość ta znajduje pełne zastosowanie w odniesieniu do zjawisk ekonomicznych. W taki sposób dokonało się, jak wiadomo, przejście od feudalizmu do kapitalizmu w wielu krajach, w których rewolucja burżuazyjna radykalnie zniosła przeszkody nieskrępowanego rozwoju stosunków kapitalistycznych. Taka też droga wiodła od kapitalizmu do socjalizmu w większości obecnych krajów socjalistycznych. Również wiele procesów i zjawisk ekonomicznych w gospodarce kapitalistycznej przebiega w podobny sposób — ciągłe zmiany w charakterze ilościowym prowadzą do nowych jakościowo zjawisk, które powstają mniej lub bardziej gwałtownie. Zasadnicze miejsce w metodzie dialektycznej zajmuje prawo jedności i walki przeciwieństw. Jak podkreślał W. Lenin, „pokrótce można określić dialektykę jako naukę o jedności przeciwieństw.
